Cyhoeddi Mathilde Lopez a Cath Sherrell fel prif gyd-weithwyr Cartref a Chynefin

Mae canolfannau celfyddydau tair prifysgol yng Nghymru - Canolfan y Celfyddydau Aberystwyth (Prifysgol Aberystwyth), Celfyddydau Pontio (Prifysgol Bangor) a Chanolfan Gelfyddydau Taliesin (Prifysgol Abertawe) - wedi dod at ei gilydd i ymgymryd â phrosiect creadigol cymundeol ar raddfa fawr - Cartref a Chynefin. Cyhoeddwyd heddiw y bydd Mathilde Lopez a Cath Sherrell yn ymuno â’r prosiect fel prif artist a phrif gynhyrchydd. 

Mae’r  Brif artist, Mathilde Lopez, yn aelod sefydlu National Theatre Wales. Mae’n gyfarwyddwraig lawrydd ac yn sefydlydd a chyfarwyddwraig artistig August 012. Mae’n dderbynnydd Gwobr Cymru Greadigol mewn cyfarwyddo opera ac mae’n darlithio’n rheolaidd yng Ngholeg Brenhinol Cerdd a Drama Cymru. 

Wrth  ystyried gweledigaeth y prosiect, dywed Mathilde, “Yn yr ychydig o flynyddoedd diwethaf mae’r hyn yr oeddem yn ystyried fel cartref, fel lle diogel a chyfarwydd, wedi troi’n gynefin. Yn ystod y cyfnodau clo cawsom ein cyfyngu i’n lolfeydd ein hunain, i’n cyfrifiaduron, ac yno, wedi’n hysgwyd gan yr ymgyrch Mae Bywydau Du o Bwys a’r dystiolaeth glir am hiliaeth a rhywiaeth yn ddwfn yn ein cymdeithas, buom yn byw heb bobl, gyda cholled pobl. Ac yn ein cartrefi, oedd eisoes wedi troi’n wyllt, dechreuem sylweddoli y buom yn cydfyw â rhyw hanfod anhysbys arall, anghenfil: ni ein hunain.” 

Mae’r  Prif Gynhyrchydd, Cath Sherrell, ar hyn o bryd yn Asiant Greadigol ac yn Gydweithwraig Gelfyddydol gyda Chyngor Celfyddydau Cymru a daw hi â’i phrofiad helaeth yn y celfyddydau cymunedol i gefnogi amcanion y prosiect.  Yn angerddol ynglyn â’r Celfyddydau a Chynhwysiant, mae hi wedi trefnu llawer o brosiectau celfyddydol ar raddfa fawr. ‘Roedd Cath yn Swyddog Addysg yng Nghanolfan y Celfyddydau Aberystwyth ac mae’n adfocad brwd dros y Celfyddydau ehangach yng Nghymru. 

Dywed  Cath, “’Rwyf  wrth  fy  modd  i  fod  yn  rhan  o’r  prosiect  hwn,  ac  mae’n  gyffrous  iawn  y  bydd  y  gwaith  yn  digwydd  mewn  tri  gwahanol  leoliad,  gyda  phob  un  yn  recriwtio  eu  tîm  o  artistiaid  a  grwpiau  cyfranogol  eu  hunain  er  mwyn  dod  â  nhw  at  ei  gilydd  i  greu  ar  y  cyd. Mae  Mathilde  wedi  datblygu’r  weledigeth  ar  gyfer  y  prosiect  cyfan.  ‘Does  gennym  ddim  syniad  ar  hyn o  bryd  beth  fydd y  canlyniadau  yn  y  pen draw  ac mi fydd  yn  hynod  ddiddorol i  weld  sut  mae  pethau’n  datblygu  ac yn  cymryd  siâp.” 

Mae Mathilde a Cath  yn  gofyn:  Pwy  ydym  ni? Beth  yw  gwlad? Beth  sy’n  ein  clymu at  ein  gilydd? Y  tir?  Yr  iaith?  Cerdd?  Cân?  Gwrthrych?     Bydd y  prosiect  yn  ymwneud   â ffeindio  amser  a  thosturi  ar  gyfer  ein  hanghenfilod,  croesawu  gwesteion n a d ydym  eu  heisiau, a  threulio  amser  gyda  phobl  wahanol,  pobl  efallai  ein  bod  yn  cytuno  neu  ddim  yn  cytuno  â  nhw. 

Dywedodd Dafydd Rhys, cyfarwyddwr Canolfan y Celfyddydau Aberystwyth “’Rwyf wrth fy modd ein bod wedi denu Prif Artist a Phrif Gynhyrchydd mor wych ar gyfer y prosiect cyffrous hwn. Yn eu dwylo profiadol nhw, ‘rwy’n hyderus y byddwn yn gwireddu prosiect trawiadol ac ystyrlon a fydd yn gadael llawer o atgofion gwerthfawr yn ei  sgil.” 

 

Dywedodd  Simon Coates,  Cyfarwyddwr  Canolfan  Gelfyddydau  Taliesin, “Mae’n  bleser  mawr  gennym  wneud  y  cyhoeddiad  hwn  heddiw  wrth  i’r  prosiect  ddechrau  cymryd  siâp  trwy’r  penodiadau  hyn. Mae  gweledigaeth  Mathilde a Cath ar  gyfer  ymarfer  cynhwysol  yn  hollbwysig  i’r ffordd  y buom  yn  dychmygu’r  gwaith  hwn.” 

Dywedodd Osian Gwynn, Cyfarwyddwr Celfyddydau Pontio, “Mae Cartref a Chynefin wedi bod yn themâu mwy perthnasol nag erioed dros y flwyddyn ddiwethaf, wrth i’r pandemig ein cyfyngu i’n cartrefi a’n hardaloedd lleol ar wahanol adegau. Mae hyn wedi gwneud i ni edrych ar ein hamgylcheddau lleol trwy lens wahanol. Bydd y prosiect hwn yn ymchwilio’n ddyfnach syniadau ynglyn â’n cynefin a’n cymunedau, y byd naturiol a’n cymdogion - beth yw’r gwahaniaethau rhyngddom a’r hyn sy’n ein clymu. Dyma brosiect sy’n cynnwys  cymunedau lleol, myfyrwyr prifysgol, academyddion ac artistiaid llawrydd - mi fydd yn gyffrous iawn i brofi canlyniadau’r ymchwiliad hwn!”   

Cynhelir Cartref a Chynefin yn Aberystwyth, Bangor ac Abertawe lle bydd tri thîm gwahanol o artistiaid a chynhyrchwyr yn gweithio ar y cyd. Daw’r prosiect i ben gyda digwyddiad, neu gyfres o ddigwyddiadau, wedi eu creu mewn lleoliadau penodol gan y bobl sy’n  byw yno.  

 

Cyhoeddir yr  Artistiaid a’r Cynhyrchwyr rhanbarthol ym mis Awst.